Polskie prawo pracy określa pewien wymiar prac, które ze względu na swój charakter mogą tworzyć realne zagrożenie utraty zdrowia lub życia. Akt prawny, który wyznacza konkretnie które prace są szczególnie niebezpieczne to rozdział 6 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26.09.1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Według rozporządzenia do prac szczególnie niebezpiecznych należą:
- roboty budowlane, rozbiórkowe, remontowe i montażowe prowadzone bez wstrzymania ruchu zakładu pracy lub jego części,
- prace w zbiornikach, kanałach, wnętrzach urządzeń technicznych i w innych niebezpiecznych przestrzeniach zamkniętych,
- prace przy użyciu materiałów niebezpiecznych,
- prace na wysokości,
- oraz prace określone jako szczególnie niebezpieczne w innych przepisach dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy lub w instrukcjach eksploatacji urządzeń i instalacji, a także inne prace o zwiększonym zagrożeniu lub wykonywane w utrudnionych warunkach, uznane przez pracodawcę jako szczególnie niebezpieczne.
Wykonywanie bądź nadzorowanie prac tego typu wymaga w Polsce odpowiednich uprawnień. Czym jednak charakteryzują się prace szczególnie niebezpieczne i jak wygląda szkolenie BHP pozwalające je wykonywać?
Jak wykonywać prace szczególnie niebezpieczne
Prace szczególnie niebezpieczne to takie, gdzie ryzyko wypadkowe jest znacznie wyższe ze względu na charakter pracy bądź materiał. Pracownicy zajmujący się pracami szczególnie niebezpiecznymi są w większym stopniu narażeni na utratę życia bądź zdrowia. Dlatego też ustawa dotycząca prac szczególnie niebezpiecznych określa także w jaki sposób należy je bezpiecznie wykonywać. Dla pracowników wykonujących prace szczególnie niebezpieczne pracodawca jest zobowiązany zapewnić:
- bezpośredni nadzór nad pracami wyznaczonych osób – udział pracownika nadzoru powinien mieć miejsce przez cały czas wykonywania prac niebezpiecznych (nie wolno ich wykonywać nawet w czasie chwilowej nieobecności pracownika nadzoru),
- organizacyjne i techniczne środki zabezpieczające właściwe dla rodzaju wykonywanych prac: asekuracja pracujących, środki ochrony zbiorowej (na przykład balustrady, automatyczna wentylacja lub odpylanie), środki ochrony indywidualnej (aparaty tlenowe, urządzenia samohamowne chroniące przed upadkiem z wysokości), oznakowania stref niebezpiecznych itp.,
- instruktaż pracowników obejmujący między innymi:
- imienny podział pracy,
- kolejność wykonywania zadań,
- wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy przy poszczególnych czynnościach,
- dostęp do miejsc wykonywania prac szczególnie niebezpiecznych jedynie dla osób, które są upoważnione i odpowiednio poinstruowane.
Każdy pracodawca, którego pracownicy wykonują którąś z prac określanych przez ustawodawstwo jako szczególnie niebezpieczne zobowiązany jest zapewnić im wszystkie elementy określone w rozporządzeniu. Niedotrzymanie przepisów BHP przy pracy szczególnie niebezpiecznej przez pracowników bądź pracodawcę wiąże się z bardzo poważnym ryzykiem wypadku. Dlatego też, aby wykonywać którąś z tych prac, trzeba najpierw zaliczyć odpowiednie szkolenie BHP.
Szkolenie BHP prace niebezpieczne
W wypadku prac określonych w rozporządzeniu jako szczególnie niebezpieczne poza wszelkimi uprawnieniami potrzebnymi do pracy w zawodzie należy również zaliczyć szkolenie BHP dotyczące prac szczególnie niebezpiecznych. Szkolenie tego typu obejmuje całą kadrę pracowniczą, w tym również osoby kierujące pracownikami. W ramach szkolenia BHP dla prac szczególnie niebezpiecznych mają oni okazję dowiedzieć się na temat odpowiedzialności i obowiązków osób kierujących pracownikami.
W przypadku prac szczególnie niebezpiecznych szkolenie BHP odbywa się nie rzadziej niż raz do roku. Jest to jedno z najważniejszych szkoleń dotyczących bezpieczeństwa w zakładzie pracy, dlatego też każdy wykonujący bądź nadzorujący osoby wykonujące prace niebezpieczne musi zapoznać się z całością przepisów przynajmniej raz w roku.
Celem szkolenia bhp na prace niebezpieczne jest zapoznanie kursantów z obowiązkami kadry zarządzającej oraz pracowników w związku z pracami, które określane są jako szczególnie niebezpieczne w ustawie. Kursanci poznają informacje związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, prawem pracy i wypadkami przy pracy oraz przepisy prawne dotyczące m.in. praw i obowiązków pracodawców i pracowników czy profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami. Dodatkowo, kursanci dowiedzą się jak dyscyplinować pracowników do przestrzegania przepisów i zasad BHP oraz jak egzekwować ich naruszenie.
W ramach szkolenia BHP prac niebezpiecznych porusza się takie tematy jak:
- Przepisy i akty prawne określające prace szczególnie niebezpieczne,
- Ogólny podział oraz klasyfikacja prac szczególnie niebezpiecznych ze względu na różne czynniki,
- Obowiązki kadry kierowniczej przy nadzorze pracowników wykonujących prace szczególnie niebezpieczne,
- Procedury bezpieczeństwa przy wykonywaniu prac szczególnie niebezpiecznych,
- Klasyfikacja możliwych zdarzeń przy pracach niebezpiecznych: wypadki przy pracy, wypadki, traktowane na równi z wypadkami przy pracy i zdarzenia potencjalnie wypadkowe,
- Spożywanie alkoholu bądź środków odurzających w zakładzie pracy a wypadki,
- Dochodzenie roszczeń z tytułu wypadku przy pracy,
- Zasady przygotowywania dokumentacji związanej z pracami niebezpiecznymi,
- Środki techniczne stosowane przy pracy w przestrzeniach zamkniętych,
- Zasady wykonywania prac w strefach zagrożonych wybuchem.
Dodatkowo w ramach kursów BHP prac niebezpiecznych poruszana jest jeszcze tematyka specjalnie przeznaczona dla pracodawców i osób kierujących pracownikami. Ta część szkolenia zawiera informacje dotyczące konsekwencji wypadku w pracy, odpowiedzialności pracodawców oraz kierowników i możliwości dyscyplinowania pracowników naruszających przepisy BHP prac niebezpiecznych. W tej części szkolenia BHP porusza się między innymi takie tematy jak:
- Rola kierownika w trakcie wypadku przy pracy,
- Prowadzenie bezpiecznej ewakuacji w strefach zagrożonych pożarem i/lub wybuchem,
- Jak poprawnie wykonywać nadzór robotników przy pracach szczególnie niebezpiecznych,
- Obowiązki pracodawcy w zakresie zapewnienia pracownikom szkolenia z przepisów BHP,
- Co pracodawca zobowiązany jest zapewnić pracownikom wykonującym prace szczególnie niebezpieczne,
- Aktualne przepisy dotyczące profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami przez pracodawców,
- Zwolnienia dyscyplinarne i inne metody dyscyplinowania pracowników naruszających przepisy BHP.
Z racji na to jak często muszą być organizowane, szkolenia BHP prac niebezpiecznych nie trwają długo, przeważnie wszystkie informacje zostają przekazane kursantom w ciągu jednego dnia roboczego.
Większość szkoleń BHP prac niebezpiecznych odbywa się najczęściej na terenie samego zakładu pracy, jednak wiele ośrodków szkoleniowych również oferuje swoje usługi w tym zakresie. Osoby chętne przeszkolić siebie lub swoich pracowników w BHP prac niebezpiecznych zapraszamy do kontaktu firmą OSO. Nasi kursanci dopełnią wszystkich starań, aby twoi pracownicy mogli wykonywać prace szczególnie niebezpieczne w kontrolowanym i bezpiecznym otoczeniu.
