Każdy pracodawca, niezależnie od tego, czym zajmuje się jego przedsiębiorstwo, zatrudniając u siebie nowego pracownika, zobowiązany jest do przeprowadzenia szkoleń BHP (Bezpieczeństwo i Higiena Pracy). Bezpieczeństwo i Higiena Pracy to zbiór zasad i przepisów dotyczących zapewnienia pracownikom odpowiedniego miejsca pracy.
Bezpieczeństwo i higiena pracy w prawie
Kursy BHP ujęte są w Kodeksie Pracy, art. 237&1, gdzie zawarto regulacje, że pracownicy niemający kwalifikacji oraz nieznający norm bezpieczeństwa i higieny pracy, nie mogą być dopuszczeni do pracy.
Uczestnicząc w takim szkoleniu, pracownik (także student lub uczeń szkoły zawodowej) zapoznaje się z wszelkimi zasadami higieny i bezpieczeństwa, których należy bezwzględnie przestrzegać. Niestosowanie się do tych zasad może skutkować rozwiązaniem umowy o pracę w trybie natychmiastowym (dyscyplinarnym).
Również po stronie pracodawcy leży kwestia bezwzględnego przestrzegania zasad BHP. Nieprzestrzeganie ich jest zagrożone karą grzywny. Jeśli na terenie zakładu pracy, gdzie naruszone były zasady bezpieczeństwa, doszłoby do wypadku, to pracownik, który doznałby uszczerbku na zdrowiu, może żądać stosownego odszkodowania. W tym przypadku, winę ponosi pracodawca, w wyniku zaniedbania swoich obowiązków. W sytuacji, kiedy zatrudniona osoba poniosłaby śmierć, na pracodawcy może spoczywać odpowiedzialność karna.
Pracodawca zapewnia szkolenie BHP i ponosi jego koszt. Co do zasady, powinno być ono przeprowadzone w godzinach pracy pracownika.
Rodzaje szkoleń BHP dzielimy na dwie grupy:
- szkolenia wstępne,
- szkolenia okresowe.
Szkolenia wstępne
Kursy wstępne BHP powinno być przeprowadzone zaraz po przyjęciu nowego pracownika do zakładu pracy i przed przystąpieniem do wykonywania przez niego obowiązków. Szkolenie to nie jest wymagane tylko w przypadku, gdy pracownik nawiązuje kolejną umowę z tym samym pracodawcą i na tym samy stanowisku pracy.
Wyróżniamy dwie części tego kursu BHP:
- instruktaż ogólny,
- instruktaż stanowiskowy.
Instruktaż ogólny Przeprowadza go specjalna jednostka organizacyjna zajmująca się działalnością w tym zakresie. Instruktaż może być również zorganizowany przez pracodawcę lub wyznaczonego przez niego pracownika – pod warunkiem, jeśli posiada odpowiednie uprawnienia, doświadczenie i wiedzę w danym zakresie.
Celem instruktażu ogólnego jest:
- przedstawienie nowemu pracownikowi zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
- zapoznanie pracownika z regulaminem, jaki obowiązuje w przedsiębiorstwie,
- omówienie wybranych aspektów prawa pracy: kodeks pracy, kodeks cywilny, kodeks karny.
- przekazanie wiedzy z zakresu pierwszej pomocy przedmedycznej,
- instruktaż w razie zagrożenia pożarowego.
Instruktaż ogólny dotyczy: nowych pracowników, studentów albo uczniów odbywających praktykę lub przyuczenie do zawodu. Nie może on trwać krócej niż 2 godziny lekcyjne.
Instruktaż stanowiskowy
Instruktaż stanowiskowy może przeprowadzić pracodawca lub też osoba, która nadzoruje pracowników.
Celem instruktażu stanowiskowego jest:
- zapoznanie nowego pracownika z jego stanowiskiem pracy,
- przedstawienie obszarów ryzyka zawodowego, związanych z wykonywaną pracą,
- przedstawienie metod wykonywania pracy,
- zaznajomienie pracownika z czynnikami środowiskowymi (na przykład takimi, które mogą prowadzić do wypadków lub chorób zawodowych; chodzi o czynniki niebezpieczne, uciążliwe i szkodliwe dla zdrowia człowieka).
Instruktaż stanowiskowy dotyczy: pracowników przenoszonych na inne stanowiska pracy, uczniów albo studentów odbywających praktykę lub przyuczenie do zawodu. Powinien on zakończyć się sprawdzianem wiedzy i umiejętności na danym stanowisku pracy.
W przypadku, gdy pracownik odbywa pracę na więcej niż jednym stanowisku, to taki instruktaż stanowiskowy musi odbyć na każdym z nich.
Po zakończeniu szkolenia wstępnego (zarówno instruktażu ogólnego, jak i stanowiskowego), pracownik wypełnia specjalną kartę szkolenia wstępnego z bhp. Zostaje ona umieszczona w aktach osobowych w przedsiębiorstwie. Powinien też poświadczyć pisemnie, że przebył takie szkolenie.
Szkolenia okresowe
Szkolenie okresowe BHP przeprowadzane jest dla pracownika w celu ugruntowania jego wiedzy i umiejętności z zakresu higieny i bezpieczeństwa pracy. Jest również potrzebne w celu poinformowania go o zmianach i nowych rozwiązaniach techniczno – organizacyjnych, jeżeli takie się pojawiły. Pierwsze szkolenie okresowe powinno odbyć się w okresie 6 miesięcy od rozpoczęcia pracy dla osób na stanowiskach kierowniczych oraz 12 miesięcy dla pozostałych zatrudnionych.
Szkolenie okresowe, tak jak w przypadku szkolenia wstępnego, może przeprowadzić pracodawca lub specjalnie powołana do tego jednostka organizacyjna.
Szkolenie okresowe BHP obejmuje:
- pracodawców, kierowników i brygadzistów,
- pracowników obejmujących stanowiska robotnicze,
- pracowników, którzy są na stanowiskach inżynieryjno–technicznych (w tym projektanci, konstruktorzy maszyn i innych urządzeń technicznych, technolodzy i organizatorzy produkcji),
- pracowników służby bezpieczeństwa i higieny pracy wraz z innymi osobami wykonującymi zadania tej służby,
- Osoby na stanowiskach administracyjno–biurowych.
- innych pracowników, dla których wykonywanie pracy wiąże się z narażaniem na czynniki szkodliwe dla zdrowia, uciążliwe bądź niebezpieczne.
Szkolenie okresowe powinno zakończyć się egzaminem sprawdzającym wiedzę uczestnika.
Ważność szkoleń BHP
Okres ważności poszczególnych kursów BHP jest różny w zależności od rodzaju szkolenia i stanowiska, na jakim zatrudniony jest pracownik.
Szkolenie wstępne bhp ważne jest maksymalnie przez 12 miesięcy od momentu rozpoczęcia pracy (w przypadku stanowisk kierowniczych jest to 6 miesięcy).
Szkolenie okresowe zależne jest od stanowiska zatrudnionej osoby i jest ważne od 1 roku do 6 lat:
- Dla pracowników, którzy wykonują szczególnie niebezpieczne prace – szkolenie jest raz w roku,
- dla pracowników na stanowiskach robotniczych – szkolenie przeprowadzane jest raz na 3 lata,
- dla pracodawców oraz kierujących pracownikami (kierowników, mistrzów i brygadzistów), pracowników na stanowiskach inżynieryjno–technicznych (projektantów, konstruktorów maszyn i innych urządzeń technicznych, technologów i organizatorów produkcji), pracowników służby BHP i innych osób, które wykonują zadania tej służby – szkolenie przeprowadzane jest raz na 5 lat,
- Dla pracowników administracyjn –biurowych – szkolenie przeprowadzane jest raz na 6 lat.
Istnieje możliwość zwolnienia niektórych grup zawodowych z obowiązku szkoleń okresowych, zostało to określone w odpowiednich regulacjach.
Podsumowując, organizowanie szkoleń z zakresu BHP zarówno tych wstępnych, jak i okresowych to bardzo ważny obszar działalności każdej organizacji w Polsce. Zarówno pracodawcy, jak i pracownicy powinni podchodzić do tego tematu poważnie i stosować się do zasad.
Oferujemy szkolenia z zakresu BHP i PPOŻ. Zapraszamy do zapoznania się z naszą ofertą i do kontaktu.
