HDS – hydrauliczny dźwig samochodowy to urządzenie wykorzystywane powszechnie w pracach przeładunkowych. HDS to żuraw przeładunkowi zaliczany do kategorii dźwignic. Zgodnie z normą PN-EN 12999 żuraw to dźwignica, która jest wyposażona w ustrój nośny wykonujący ruchy na płaszczyźnie pionowej jako ruchy podnoszenia i opuszczania ładunku i poziomej jako ruchy obracania konstrukcji i zmiany wysięgu. Żurawiami przeładunkowymi – żurawiami HDS nazywa się urządzenia wyposażone w napęd mechaniczny, które zbudowane są z kolumny obracającej się na podstawie oraz z układu wysięgnikowego, który znajduje się na szczycie kolumny. Żurawie przeładunkowe są montowane na przyczepach lub bezpośrednio na pojazdach. Żurawie te zaliczane są do grupy żurawi przenośnych i podlegają Urzędowi Dozoru Technicznego.
Żurawie dzieli się na następujące:
- żurawie o ogólnym przeznaczeniu, które są umocowane sztywno na pojeździe
- żurawie do załadunku drewna, które określane są także jako żurawie „leśne”
- żurawie zamontowane na pojeździe za kabiną kierowcy
- żurawie zamontowane na pojeździe za skrzynią ładunkową, z tyłu pojazdu
- żurawie zamontowane na środku części ładunkowej pojazdu
- żurawie zamontowane na przyczepach
- żurawie zamontowane na ciągnikach
Podstawowymi elementami konstrukcji każdego żurawia przeładunkowego są:
- zespół podpór – podpory mają za zadanie stabilizować urządzenie i zabezpieczać je przed wypadkami
- zespół podstawy – podstawa jest elementem, na którym umieszczona jest kolumna urządzenia
- zespół kolumny – do kolumny zamocowany jest układ wysięgnikowy żurawia i za jego pośrednictwem prowadzone są ruchy w płaszczyźnie poziomej – obrót układu wysięgnika
- zespół wysięgnika – element konstrukcyjny, który wysuwany jest ręcznie lub hydraulicznie, co powoduje zmianę długości wysięgu
- osprzęt – zawiesia, liny, haki do mocowania ładunków
Aby obsługiwać żuraw przeładunkowy, operator musi posiadać ukończony kurs HDS oraz uprawnienia HDS, które nadawane są po pozytywnym zaliczeniu egzaminu przed komisją Urzędu Dozoru Technicznego. Osoba, która nie ma uprawnienia HDS, nie może obsługiwać urządzenia. Kurs HDS składa się z części teoretycznej i z części praktycznej, które razem uczą uczestnika tego, jak poprawnie obsługiwać urządzenie.
